Şalter Çeşitleri ve Özellikleri Nedir?
02 Mayıs 2023Elektrik devrelerinde kullanılan bir cihaz olup, devreleri aşırı akım ve kısa devre gibi durumlardan koruyarak zarar görmemesini sağlamaktadır. Devrenin normal açılıp kapanmasını sağlayan devre kırıcı elemanıdır. Şalterler, kullanıldıkları devrenin başına konularak devre akımını ani olarak kesmektedir. El, otomatik veya kumandalı şekilde kullanımları bulunur.
Yüksek akım ya da kısa devreden korumakta ve otomatik olarak da devreye giren bir anahtardır. Cihazları korumak amaçlı kullanılmaktadır. Elektrik kesintileri veya yüksek akım gibi durumlarda elektronik cihazlara zarar vermeden sorunu çözmektedir. Aynı zamanda şalterler devrede sürekliliği bozan bir arızayı da algılayarak elektriği keser. Elektrik sigortaları ile benzetilmektedir. Fakat şalterler işlem yaptıktan sonra hemen normal çalışma durumlarına geri dönerler. Otomatik veya manuel olarak işlemlerini yapmaktadır.
Şalter Çeşitleri Nelerdir?
Şalterler kullanım alanlarına ve özelliklerine göre farklılık göstermektedir. Bu sebeple aralarında belirli bir gruba ayrılmaktadırlar. Bunlar; pako şalter, manyetik şalter, termik şalter, kompakt şalter, mandallı tip motor koruma şalterleri ve alçak gerilim şalterleri, çift devirli şalter gibi birçok çeşidi bulunmaktadır.
Manyetik şalterler, akım ayar edilen değerleri geçince mevcut olan sargıdan dolayı manyetik kuvveti artarak bir kolu çekmektedir. Kol şalterlerin kilit noktası olup, bu mekanizma sayesinde devreyi açmasına neden olmaktadır. Termik ya da manyetik olarak açması işlemine de tripleme denmektedir. Tripleme işlemleri koruma röleleri yardımı ile oluşmaktadır. Kısa devre korumalarında sıfır olan tripleme değeri ters veya aşırı akımda korunmaları için birkaç saniye gecikmelidir. Bu işlemlerden sonra bir kilit noktası daha bulunmaktadır. Kilit mekanizması arıza giderilmeden tekrar şalterin kapanmaması için kullanılmaktadır. Arıza giderildiğinde reset düğmesine basarak kurulabilir duruma getirmektedir.
Kullanım alanları bakımından, elektrik tesisatının olduğu her alanda kullanımları bulunmaktadır. Çeşitleri arasında kullanım amaçlarına göre değişiklikler olabilmektedir. Fakat genel açıdan bakıldığında her birinin aynı hedef üzerinde çalıştığını anlamak mümkündür. Elektrik tesisatlarında oluşacak olan herhangi bir tehlikeli durumun yaşanmasına da engel olmaktadır.
Enerji nakil hatları veya büyük elektrik devreleri üzerinde, gerekse ev elektrik tesisatlarında ve küçük elektrik devrelerinde enerjilerin başladıkları noktadan sonlandıkları noktalara kadar kullanımları bulunmaktadır. Bu şekilde şalterler elektrik tesisat devrelerini korumayarak çalışmaktadırlar.